حجتالاسلام والمسلمین ملکزاده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره به ضرورت بررسی دلالتهای اجتماعی نهجالبلاغه و تمرکز بر ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کتاب شریف، اظهار داشت: نهجالبلاغه بهویژه در بخش حکمتها، نامهها و خطبههای خود، اثری است که میتوان آن را یک کتاب سیاسی اجتماعی به معنای عام آن دانست؛ چرا که عمده مطالب آن به مسائل حکومتی، مدیریتی، تعاملات اجتماعی و مبانی نظم عمومی مرتبط است و از این رو، بررسی دلالتهای اجتماعی آن میتواند راهگشای بسیاری از چالشهای کنونی جامعه اسلامی باشد.
استاد حوزه با اشاره به حکمت نخست نهجالبلاغه که در آن آمده است: «کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ وَلَا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ» (هنگام فتنه چون شتر دو ساله باش؛ نه پشتی دارد که سوارش شوند و نه پستانی که شیرش بدوشند)، خاطرنشان کرد: این بیان گوهربار امام علی(ع) در فضایی سیاسی و اجتماعی بیان شده و منظور از فتنه در اینجا، بحرانها و آشوبهای گستردهای است که نظم عمومی و وحدت جامعه را هدف قرار میدهد، ابنلبون شتری است که دو سال از عمرش گذشته و نه توانایی بارکشی دارد و نه میتوان از آن شیر دوشید، بنابراین حضرت به مومن توصیه میکنند در چنین شرایطی چنان رفتار کند که هیچیک از مواضع، سکون یا حرکت او، دستاویزی برای سوءاستفاده فتنهگران قرار نگیرد.
وی به تبیین دقیقتر مفهوم فتنه پرداخت و بیان کرد: فتنه معمولاً در شرایطی رخ میدهد که نظم موجود، خواه بر حق باشد یا بر باطل، با اقداماتی مورد هدف قرار گیرد، اما تشخیص حقانیت یا بطلان آن نظم، امری اساسی است، زیرا گاه کسانی مانند خوارج در زمان امیرالمؤمنین علی(ع) فتنهگر خوانده میشوند و گاه قیام امام حسین(ع) از سوی حکومت یزید به عنوان فتنه معرفی میگردد، بنابراین معیار اصلی این است که اگر وحدت و نظم حاکم حول محور حق، حقیقت و مصلحت امت شکل گرفته باشد، هرگونه اقدام علیه آن، فتنه است، اما اگر نظامی بر پایه ظلم و انحراف بنا شده باشد، قیام علیه آن نه تنها فتنه نیست، بلکه در جای خود یک واجب شرعی محسوب میشود.
حجتالاسلام والمسلمین ملکزاده با اشاره به قاعدهای در اندیشه جاهلی عرب که میگوید: «سلامٌ علی کفرٍ یوحد بیننا» اظهار کرد: این نگرش که صرف وجود وحدت و نظم، حتی اگر بر محور باطل باشد، مطلوب است، از دیدگاه اسلام کاملاً مردود است، محور وحدت در جامعه اسلامی باید خیر، تقوا و حق باشد؛ بنابراین هر حرکتی که علیه نظام حق صورت گیرد فتنه است و باید با هوشیاری کامل از سوءاستفاده در آن پرهیز کرد؛ اما در مقابل، هر اقدامی که علیه نظام باطل انجام شود، میتواند مصداق امر به معروف و نهی از منکر و حتی جهاد در راه خدا باشد.
استاد حوزه با تأکید بر کاربردی بودن تعالیم نهجالبلاغه در عصر حاضر، خاطرنشان کرد: حکمت نخست نهجالبلاغه به ما میآموزد که در شرایط بحرانی و فتنهآمیز، باید با درایت و هشیاری کامل عمل کنیم؛ به گونهای که نه سکون ما موجب تقویت باطل شود و نه حرکت نابجای ما به دست فتنهگران بیفتد. این درس بزرگی است که امیرالمؤمنین علی(ع) برای همه اعصار به جا گذاشتهاند و جامعه امروز ما نیز با بهرهگیری از این رهنمودها میتواند از گرداب فتنهها به سلامت گذر کند.
انتهای پیام /
نظر شما